หน่วยที่ 2 งานช่างในบ้าน

หน่วยที่ 2 งานช่างในบ้าน

ช่าง  หมายถึง  ผู้ชำนาญในการฝีมือ  หรือศิลปะอย่างใดอย่างหนึ่ง          งานช่าง  หมายถึง  การทำงาน  หรือสิ่งที่เกิดจากการทำงานของช่าง  ซึ่งมีหลายประเภทหลายสาขา  ผู้เป็นช่างจึงมักมีคำต่อท้าย  เพื่อบอกประเภทหรือสาขาของงานที่ทำ  เช่น  ช่างไฟฟ้า  ช่างประปา  ช่างไม้  ช่างปูน  ช่างโลหะ  ช่างเขียน  ช่างผม  ช่างเสริมสวย  เป็นต้น                 ช่างที่ดีนอกจากจะมีความรู้ในงานของตนแล้ว  ยังต้องมีฝีมือหรือศิลปะในการทำงานด้วย  ความรู้เกี่ยวกับงานช่างอาจได้จากการบอกเล่าสืบต่อกันมา  หรือจากการศึกษาเล่าเรียนทั้งทางตรงและทางอ้อม  ประสบการณ์ในการทำงานของช่าง  นอกจากจะสร้างเสริมความรู้ของช่างแล้ว  ยังช่วยให้มีความชำนาญในฝีมือการทำงาน                 งานช่างพื้นฐาน  หมายถึง  งานช่างเบื้องต้นที่ทุกคนสามารถทำได้ด้วยตนเอง  งานช่างพื้นฐานส่วนใหญ่จึงเป็นงานเกี่ยวกับงานซ่อมแซมแก้ไขสิ่งของเครื่องใช้ในบ้านที่ชำรุดเสียหาย        เล็ก ๆ น้อย ๆ  หรือสร้างสิ่งของเครื่องใช้ง่าย ๆ ไม่ยุ่งยากสลับซับซ้อนนัก  เช่น  การเดินสายไฟฟ้าในบ้าน  การเดินสายโทรศัพท์  การเปลี่ยนก๊อกน้ำ  การต่อท่อประปา  การซ่อมแซมโต๊ะ  เก้าอี้  รั้ว  กันสาด  ผนังและถนนหรือทางเดินเท้าภายในบ้าน  เป็นต้น                                                  ประโยชน์ของงานช่างพื้นฐาน                 ประโยชน์โดยตรง  ที่เห็นได้ชัดเจนคือการมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับงานช่างเป็นการประหยัด    ทั้งค่าใช้จ่ายที่จะต้องจ้างช่างอาชีพแล้วยังประหยัดเวลา  ไม่ต้องเสียเวลารอคอยว่าจะหาช่างอาชีพได้  หรือแม้ว่าจะต้องว่าจ้างช่างอาชีพก็สามารถควบคุมดูแลการทำงาน  ผลงาน  ไม่ให้ช่างเอารัดเอาเปรียบได้                 ประโยชน์โดยอ้อม  เช่น  การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์  การซ่อมหรือสร้างสิ่งของเครื่องใช้ก่อให้เกิดความเพลิดเพลิน  สนุกสนานในการทำงานเช่นเดียวกับการทำงานอดิเรกอื่น  ๆ นอกจากนั้นจากผลของการทำงาน  ยังทำให้เกิดความรู้ความชำนาญ  สามารถพัฒนาตนเองไปสู่ ช่างอาชีพได้  แม้ไม่ต้องทำเป็นอาชีพโดยตรง  ก็อาจทำเป็นอาชีพเสริม  เพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัวได้เป็นอย่างดี ลักษณะของงานช่างพื้นฐาน                 งานช่างพื้นฐานแต่ละงาน  มีลักษณะต่าง ๆ กัน  ดังนี้          1.งานไฟฟ้า              สภาพความเจริญของโลกในปัจจุบัน  มีผลทำให้การดำเนินชีวิตประจำวันของมนุษย์  ต้องเกี่ยวข้องกับของใช้ที่เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้ามากมายไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้  เพราะเครื่องใช้ไฟฟ้าให้ความสะดวก  ให้ความสุขสบาย  ทำให้มาตรฐานการดำรงชีวิตของมนุษย์ดีขึ้น  ทำให้โลกสวยงามน่าอยู่มากขึ้น  อย่างไรก็ตามสิ่งที่มีคุณมีประโยชน์เหล่านี้  หากใช้ไม่เป็น  ใช้ไม่ถูกต้อง  ก็ย่อมมีโทษเช่นกัน  การใช้จึงต้องคำนึงถึงในเรื่องความปลอดภัย  ความประหยัดและมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน  งานไฟฟ้าเป็นงานที่ต้องใช้ความรู้  ทักษะ  และประสบการณ์  ในการนำเอาพลังงานไฟฟ้ามาใช้  ในลักษณะของพลังแสงสว่าง  พลังความร้อน  และพลังงานกล  งานไฟฟ้าในงานช่างพื้นฐาน  สามารถปฏิบัติได้ทั้งชายและหญิง  เพราะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน  ซึ่งจะต้องรู้จักเครื่องมือเครื่องใช้  วิธีใช้  และการเก็บบำรุงรักษา  ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์  สามารถจัดหาและนำมาใช้ได้อย่างประหยัดและปลอดภัย 2.   งานช่างประปา               น้ำเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิตของมนุษย์  มีการศึกษาเกี่ยวกับการใช้น้ำปรากฏว่า  คนในชนบทใช้น้ำ  150  ลิตรต่อคนต่อวัน  คนในเมืองใช้น้ำ  440  ลิตรต่อคนต่อวัน  น้ำจึงมีความสำคัญต่อมนุษย์มาก  ระบบการประปาได้แก่  การนำน้ำเข้ามาใช้  การระบายน้ำโสโครกภายในอาคารบ้านเรือนออกไป  เป็นสิ่งจำเป็นและเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันมากที่สุด  ระบบประปาที่ดีมีประสิทธิภาพ  จึงหมายถึงความสะดวกสบาย  สุขภาพและพลานามัยของผู้อยู่อาศัย  ดังนั้นความรู้เรื่องระบบน้ำประปา  ระบบการระบายน้ำโสโครก  สุขภัณฑ์  เครื่องมือเครื่องใช้  วัสดุอุปกรณ์  ตลอดจนวิธีการจัดระบบการประปา  การซ่อมบำรุงรักษา  จึงเป็นสิ่งจำเป็น  สามารถศึกษาและปฏิบัติได้ทั้งชายและหญิง                3.   งานช่างไม้                      งานไม้เป็นงานช่างที่ใช้ฝีมือและความคิดสร้างสรรค์  ต้องมีความอดทน  ขยัน         มีความรับผิดชอบสูง  สามารถนำทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นไม้มาประดิษฐ์เป็นของเล่นของใช้ได้อย่างเหมาะสม  ทั้งที่จะต้องมีทักษะในการใช้เครื่องมือและกระบวนการในการใช้  จึงจะสามารถทำงาน  ไม้ได้อย่างสวยงาม  เรียบร้อย  มีประสิทธิภาพในการใช้เครื่องมือและใช้วัสดุ  ปัจจุบันไม้มีคุณค่ามาก  หายาก  เพราะป่าไม้ถูกทำลายไปเกือบหมด  จนต้องใช้วัสดุอื่น ๆ มาทดแทนไม้  เช่น  พลาสติก  โลหะ  งานช่างไม้ในงานช่างพื้นฐานเป็นงานช่างไม้เบื้องต้น  สามารถปฏิบัติได้ทั้งชายและหญิง  เช่น  การรู้จักเครื่องมือเครื่องใช้  วิธีการใช้วัสดุ  และการเก็บรักษา  การซ่อมบำรุงสิ่งของเครื่องใช้ภายในบ้าน  เช่น  เฟอร์นิเจอร์  ส่วนประกอบของอาคารบ้านเรือน  เป็นต้น    4.งานช่างปูน                ปัจจุบันอาคารบ้านเรือน  อาคารสำนักงาน  และถนนหนทางล้วนสร้างด้วยปูน  ไม้  และโลหะเป็นเพียงส่วนประกอบเท่านั้น  ทั้งนี้เพราะการก่อสร้างด้วยปูน  มีความคงทนถาวรมากกว่าไม้  ราคาถูกกว่า  หาง่ายกว่า  และการดูแลรักษาน้อยกว่า  งานช่างปูนจึงมีความสำคัญ  เป็นงานอาชีพ  และเป็นงานที่ผู้ครองเรือนควรต้องศึกษา  เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานช่างปูนภายในบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ ได้  เช่น  การซ่อม  สร้างบำรุงรักษา    ส่วนต่าง ๆ ของบ้านที่ทำด้วยปูน  ต้องรู้จักและเรียนรู้เกี่ยวกับเครื่องมือเครื่องใช้  การจัดหาวัสดุนำมาใช้ได้อย่างเหมาะสม   5.   งานช่างโลหะ               ส่วนประกอบของอาคารบ้านเรือน  อุปกรณ์เครื่องใช้ภายในบ้านหลายชนิด  ทำด้วยโลหะหรือมีโลหะ  เป็นส่วนประกอบ  เช่น  รางน้ำ  ลูกกรง  ประตู  หม้อ  กระทะ  ถังน้ำ    เครื่องเรือน  เป็นต้น  เครื่องใช้แต่ละอย่างใช้โลหะต่าง ๆ กัน  เช่น  ทองแดง  ทองเหลือง  เหล็ก  อะลูมิเนียม  มีรูปแบบต่าง ๆ กันตามลักษณะของการใช้งาน  เครื่องใช้โลหะทุกอย่าง  เมื่อใช้นานวันย่อมมีการชำรุดเสียหาย  ต้องบำรุงรักษา  เพื่อให้ใช้งานต่อไปได้อีก  งานช่างโลหะบางชนิด  เช่น  งานช่างโลหะแผ่นสามารถนำมาสร้างสรรค์เป็นเครื่องใช้เครื่องตกแต่งภายในบ้านได้อย่างสวยงาม  งานโลหะเป็นงานที่ต้องอาศัยทักษะ  แรงกาย  ความอดทน  ความประณีต  เทคนิค  และวิธีการ  จำเป็นที่จะต้องศึกษารู้จักเครื่องมือ  วิธีใช้  การดูแลรักษา  และสามารถจัดหาวัสดุนำมาใช้งาน ได้อย่างเหมาะสม    6.   งานช่างสี              งานช่างสี  เป็นงานช่างขั้นสุดท้ายของงานช่างหลายแขนง  เช่น  งานไม้  งานปูน  และงานโลหะ  เพื่อตกแต่งงานที่จัดทำสำเร็จแล้ว  ให้ดูเรียบร้อยสวยงาม  งานช่างสีนอกจากจะทำให้เกิดความสวยงามเรียบร้อยแล้ว  ยังช่วยให้งานแต่ละชิ้นมีความคงทนถาวรยิ่งขึ้น  ยืดอายุ     การใช้งานให้ยาวนานขึ้น  งานช่างสีมีหลักวิธีการ  เครื่องมือเครื่องใช้และวัสดุที่ต้องศึกษา  จึงจะสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ  งานช่างสีเป็นงานที่ทำได้ทั้งชายและหญิง  มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด               ง 1.1        ม.2/1                ใช้ทักษะการแสวงหาความรู้ เพื่อพัฒนาการทำงาน                                ม.2/2               ใช้ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงาน ม.2/3                มีจิตสำนึกในการทำงานและการใช้ทรัพยากรในการปฏิบัติงานอย่างประหยัดและคุ้มค่า สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด               การเรียนรู้งานช่างพื้นฐานภายในบ้าน สามารถนำความรู้มาซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ภายในบ้านได้โดยการแสวงหาความรู้ เพื่อพัฒนาการทำงาน และใช้ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงาน และสร้างจิตสำนึกที่ดีในการทำงาน และใช้ทรัพยากรอย่างประหยัดและคุ้มค่า  สาระการเรียนรู้           3.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง                  1)  ทักษะการแสวงหาความรู้  ประกอบด้วย การศึกษา ค้นคว้า  รวบรวม สังเกต สำรวจ และ บันทึกเพื่อใช้ในการพัฒนาการทำงาน 2)  ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำงานมีขั้นตอน คือ การสังเกต วิเคราะห์  สร้างทางเลือกและประเมินทางเลือก 3)  การมีจิตสำนึกและใช้ทรัพยากรอย่างประหยัดและคุ้มค่าเป็นคุณธรรมในการทำงาน 3.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น                        –  สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน           4.1 ความสามารถในการคิด                  1)  ทักษะการคิดวิเคราะห์ –     ทักษะการสรุปลงความคิดเห็น 2)  ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ –     ทักษะการให้เหตุผล 3)  ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา 4.2 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต                  1)  กระบวนการปฏิบัติ 2)  กระบวนการทำงานกลุ่ม …    คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1.     มีวินัย 2.     ใฝ่เรียนรู้ 3.     มุ่งมั่นในการทำงาน 4.      มีความประหยัด ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)                         ผลงานการปฏิบัติงานช่าง แบบทดสอบก่อน – หลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 คำชี้แจง   ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1.    การทำความสะอาดแผ่นกรองอากาศเครื่องทำความเย็น จัดเป็นงานช่างในบ้านในลักษณะใด ก.   งานซ่อมแซม                                                      ข.     งานบำรุงรักษา ค.   งานติดตั้ง                                                             ง.     งานประกอบ 2.    การปฏิบัติงานช่างในข้อใดที่นักเรียนไม่สามารถทำได้ด้วยตนเอง ก.   เปลี่ยนหลอดไฟ                                                 ข.     ซ่อมก๊อกน้ำ ค.   เปลี่ยนลูกบิดประตู                                            ง.     สร้างโครงหลังคาบ้าน 3.    งานช่างประเภทใดที่ถือว่า เป็นงานช่างที่มีความสำคัญมากที่สุด ก.   งานช่างปูน                                                         ข.     งานช่างไม้ ค.   งานช่างประปา                                                   ง.     งานช่างไฟฟ้า 4.    เทปพันเกลียว เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการปฏิบัติงานช่างในข้อใด ก.   งานช่างปูน                                                         ข.     งานช่างไม้ ค.  งานช่างประปา                                                    ง.     งานช่างไฟฟ้า 5.    การเคลือบผิวชิ้นงาน มีประโยชน์อย่างไร ก.    เพื่อความคงทนและสวยงาม                           ข.     เพื่อความสวยงาม และเพิ่มมูลค่า ค.   เพื่อให้มีความเหมาะสมกับการใช้งาน             ง.     ถูกทุกข้อ 6.    การซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ จะต้องปฏิบัติสิ่งใดเป็นอันดับแรก ก.  ตรวจสอบสภาพของสิ่งของเครื่องใช้ที่จะซ่อม ข.   หาสาเหตุที่ทำให้สิ่งของเครื่องใช้เกิดความชำรุด ค.  ประเมินทางเลือกในการซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ ง.  สรุปค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในการซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ 7.    การถอดพัดลมมาเช็ดทำความสะอาด จัดเป็นงานช่างในบ้านในลักษณะใด ก.   งานซ่อมแซม                                                      ข.     งานบำรุงรักษา ค.   งานติดตั้ง                                                             ง.     งานประกอบ 8.    การเปลี่ยนลูกบิดประตู เป็นงานช่างประเภทใด ก.    งานช่างปูน                                                         ข.     งานช่างไม้ ค.   งานช่างประปา                                                    ง.     งานช่างไฟฟ้า 9.    ข้อใด ไม่ใช่ประโยชน์ที่ได้รับจากการปฏิบัติงานช่าง ก.   ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ข.   ลดการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด ค.   สร้างรายได้ที่มั่นคงในระหว่างเรียน ง.  ส่งเสริมจิตสำนึกในการสร้างความปลอดภัยในการทำงาน 10.     สิ่งสำคัญที่จะต้องคำนึงถึงมากที่สุดในการปฏิบัติงานช่างคืออะไร ก.   ความสามารถในการซ่อมแซม ข.   ความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ค.    ความสวยงามและสมบูรณ์ของชิ้นงาน ง.    ความสามารถในการใช้เครื่องมือช่างอย่างหลากหลาย